Kolonoskopi, kolon denilen yani kalın bağırsak ve rektum denen kalın bağırsağın son kısmındaki değişiklikleri veya anormallikleri belirlemek için sedasyon dediğimiz yöntemle uyutularak yapılan bir işlemdir. Çeşitli gastrointestinal bozuklukların tanısında ve/veya değerlendirilmesinde de etkilidir. Bağırsak ucunda ışık ve kamera olan esnek bir tüple işlem yapılır. Hasta uyutulur. Uyumak istemeyen bazı hastalarda tecrübeli bir endoskopist ile bu işlem ağrısız olarak yapılabilir.

• Kolonoskopi, çok sayıda bağırsak problemlerinin nedenlerinin keşfedilmesine yardımcı olabilir. Karın ağrısı, rektal kanama, kronik kabızlık, kronik ishal ve başka bağırsak problemleri bunlara örnek olarak sayılabilir.
• Eğer 45 yaşında veya daha büyükseniz, kolon kanseri taraması için her 10 yılda bir veya bazen daha erken sürede kolonoskopi önerilebilir. Ailesinde kolon veya rektum kanseri geçmişi olan kişiler için ise bu sıklık değişebilir. Kolonoskopi, kolon kanseri taraması için bir seçenektir.
• Önceden bağırsaklarında polip oluşan bir kişi için de kolonoskopi önemli bir tedavi yöntemidir. Var olabilecek diğer polipleri aramak ve onların çıkarılması için bir takip kolonoskopisi önerilebilir. Bu uygulama, kolon kanseri riskini azaltmak için uygulanır.

• Hazırlık diyeti: Bir çok merkez kolonoskopi işleminden birkaç gün önce katı besinlerin alımını durdurur. Biz ünitemizde hastalarımıza bir gün önce sabah hafif ısırılmayacak gidalar içeren bir kahvaltı öneriyoruz. Hazırlık şlemindeki beslenme tipi hastaya göre değişebiliyor.
• Hazırlık ilaçları: Kolonoskopi işleminde, ilaç ve dozaj ayarlaması hastaya göre değişebilir. Bağırsakların temizlenmesini sağlayan farklı ilaçlar ve yöntemler mevcuttur.
• Bir gün önce: Katı yiyecekler asla tüketilmemelidir. Bunun yerine su, çok açık renkte çayg ibi içecekler önerilmektedir. Kolonoskopi sırasında kanla karışabilecek kırmızı sıvılardan kaçınmak çok önemlidir. Hasta bir gün önce sabah hafif bir kahvaltı yapabilir; sonrasında da ertesi günkü işleme kadar özel hazırlanmış elma, ananas suyu gibi posasız berrak kalorili sıvı tüketebilir.
• İşlem günü: Kolonoskopi yapılacağı gün katı ve sıvı hiçbir gıda tüketilmemeli. İşlem sırasında anestezi kullanılacağı için olası akciğer sorunlarının yaşanmaması için sigara ve tütün ürünlerinden de uzak durulmalı. İşlemden 4-5 saat önce örneğin tansiyon ilacı gibi mutlaka kullanılması gereken ilaçlar az miktarda su ile alınmalıdır

• Kolonoskopi işlemi sonrası hasta hastanede yaklaşık 1 saat dinlendirilir. Hastalar kolonoskopiden sonra aynı gün evlerine gidebilir. Kolonoskopiden sonra sakinleştiricinin etkisinin azalmaya başlaması yaklaşık bir saat sürer. Hastaya refakat etmesi için yanında bir kişinin bulunması oldukça önemlidir.
• Verilen sakinleştiriciler refleksleri etkileyebileceğinden ertesi güne kadar araç makine kullanılmamalıdır, finansal işlemler yapmamalı, önemli kararlar alınmamalıdır.
• Muayeneden sonraki saatlerde hasta şişkinlik hissedebilir veya gaz çıkarabilir. Bu tür rahatsızlıklar için yürüme önerilir.
• Ayrıca muayeneden sonra dışkınızda çok nadiren az miktarda da olsa kan olabilir. Genel anlamda bu önemli bir problem değildir. Ancak bu işlem sürekli bir hal alırsa doktorla görüşülmelidir.
• Kolonoskopiden sonra bol sıvı tüketilmesi önemlidir.

İnceleme süresine bağlı olarak kolonoskopi işlem raporu sonucunu aynı gün içerisinde doktorunuzdan alabilirsiniz. Polip alımı ve benzeri durumlarda biyopsi sonucu için bir kaç gün beklenebilir.

Kolonoskopi sırasında oluşabilen en büyük komplikasyon, kalın bağırsağın delinmesidir. Gelişen teknoloji ve tecrübeli endoskopistler ile birlikte son derece düşük oranda oluşan bu yırtılmaların tedavisi için cerrahi müdahale gerekir. Kolonoskopi zararları ve riskleri bakımından bazı kişilere yapılmaz. Bu yüzden kolonoskopi mutlaka uzman hekim muayenesi sonrasında ve hekim önerisi üzerine yapılmalıdır.

Kolonoskopinin tekrarlanma sıklığı yapılan işlemin sonuçlarına bağlı olarak da değişebilir. Sonuçlarda herhangi bir anormallik görülmeyen hastaların 5 yılda bir kolonoskopi taramalarını tekrarlamaları önerilir. Kolonoskopi sırasında anormal yapılar ve poliplerin varlığında ise takip sıklığı değişmektedir. Kolonun incelenmesini engelleyecek sayıda polip veya bağırsakların tam olarak temizlenememesi durumunda kolonoskopinin 1 yıl içinde tekrarlanması faydalıdır.

İşlem sırasında kalın bağırsakta yer poliplerin alınıp incelenmesinin ardından kanser olup olmadığı da belli olur.